حقوقي

خدمات و پاسخ به سوالات در حوزه حقوقي ، كيفري ، خانواده

رسمي كردن ازدواج موقت ؟ چگونه ؟

۲۴ بازديد

يكي‌ ديگر از تفاوت‎هاي صيغه و ازدواج دائم لزوم تعيين مهريه در هنگام عقد است.

در عقد دائم دو طرف مي‎توانند تعيين مهريه را به بعد از عقد موكول كنند و با نامعلوم بودن ميزان مهريه نيز مي‌‎توان خطبه عقد را جاري كرد و رابطه محرميت و زوجيت برقرار مي‌‎شود، اما در عقد موقت در هنگام عقد بايد ميزان مهريه معلوم باشد و بدون تعيين ميزان آن، خطبه عقدي كه جاري مي‌ شود، باطل است.

 


صيغه 

مطابق با قانون ايران، دو نوع ازدواج شرعي و قانوني محسوب مي‎شود؛ ازدواج دائم و ازدواج موقت، كه در اصل حكم با يكديگر مشترك هستند و در مواردي انگشت‎شمار با يكديگر تفاوت دارند.

در اين مطلب به بررسي تفاوت‎هاي ازدواج دائم و موقت يا به عبارت عاميانه “صيغه” مي‎پردازيم.

تعريف عقد موقت يا نكاح منقطع يا متعه 

مطابق با ماده ۱۰۷۵ قانون مدني: نكاح وقتي منقطع است كه براي مدت معيني واقع شده باشد.

همان‎طور كه از نام‎گذاري اين ازدواج مشخص است، بر‌ خلاف ازدواج دائم، صيغه براي مدت مشخصي ايجاد مي‎شود و با پايان يافتن مدت زماني كه دو طرف مشخص كرده‌اند، خودبه‎خود رابطه زوجيت بين زن و مرد تمام مي‎شود.

شايان ذكر است كه فقط تعيين زمان كلي براي ازدواج موقت كفايت نمي‌كند و حتما بايد به صورت دقيق مشخص شود، به عنوان مثال بايد قيد شود كه براي مدت دو سال از تاريخ عقد.

تفاوت هاي صيغه با ازدواج دائم 

موضوع تعيين مدت در عقد موقت بسيار اهميت دارد.

در قانون صراحتي مبني بر اين‎كه عدم ذكر مدت در ازدواج موقت باعث باطل شدن عقد است وجود ندارد و عقيده غالب بر اين است كه عدم ذكر مدت در ازدواج، باعث باطل شدن عقد نيست و در نتيجه، ازدواج دائم محسوب مي‌شود.

بنابراين اولين تفاوت عقد موقت با دائم همين موضوع مدت و اهميت آن است كه در عقد دائم اصلا موضوعيت ندارد و عقد به قصد مادام‌العمر بودن و تمام نشدن ايجاد مي‎شود.

ماده ۱۰۹۵ قانون مدني: در ازدواج موقت، عدم تعيين مهريه موجب باطل شدن ازدواج است.

يكي‌ ديگر از تفاوت‎هاي صيغه و ازدواج دائم، لزوم تعيين مهريه در هنگام عقد است.

در عقد دائم دو طرف مي‎توانند تعيين مهريه را به بعد از عقد موكول كنند و با نامعلوم بودن ميزان مهريه نيز مي‌‎توان خطبه عقد را جاري كرد و رابطه محرميت و زوجيت برقرار مي‌‎شود، اما در عقد موقت در هنگام عقد بايد ميزان مهريه معلوم باشد و بدون تعيين ميزان آن، خطبه عقدي كه جاري مي‌ شود، باطل است.

شرايطي كه مهريه بايد داشته باشد، مانند همان شرايط مهريه در عقد دائم است.

نكته قابل توجه اين‎است كه آنچه در عقد موقت شرط است، تعيين ميزان مهريه در هنگام عقد است و نه پرداخت آن؛ يعني مرد بعد از عقد و زماني‎كه زن مهر خود را مطالبه كرد، مي‎تواند مهريه را پرداخت كند.

در ازدواج دائم نفقه زن به عهده مرد است اما در ازدواج موقت، همان‎طور‌ كه قانون تاكيد كرده است، مرد الزامي به پرداخت نفقه ندارد، مگر اين‎كه به‌ عنوان شرط ضمن عقد مطرح شود يا دو طرف بر اساس اين موضوع عقد را جاري كنند.

نيازي به ثبت ازدواج موقت نيست.

در عقد دائم مرد موظف است كه عقد را ثبت كند و در صورت عدم ثبت به مجازاتي كه در متن قانون ذكر شده است محكوم مي ‌شود، اما در مورد صيغه، الزامي به ثبت آن نيست، مگر در سه مورد زير كه در صورت عدم ثبت ازدواج، مرد به مجازات محكوم مي شود:

باردار شدن زن

توافق طرفين

شرط ضمن عقد

تفاوت آخر اين دو ازدواج در نگه داشتن عده است ( عده، به مدتي گفته مي‌شود كه زن بايد براي ازدواج مجدد صبر كند).

در عقد دائم عده، سه طهر است؛ اما در مورد صيغه، عده‎اي كه زن بايد نگه دارد، دو طهر است (طهر به معني پاك شدن از عادت ماهانه است).

ضمنا، اين شرايط مربوط به وقتي است كه زن باردار نباشد.

 

حذف اسم همسر از شناسنامه

۲۰ بازديد

قانون جمهوري اسلامي ايران اين امكان را فراهم كرده است كه بعد از طلاق زوج و زوجه بتوانند اسم يك ديگر را از شناسنامه هايشان حذف كنند.

دو شرط براي حذف نام همسر در نظر گرفته شده است

 

 

حذف اسم همسر از شناسنا

 كه اين شروط عبارتند از:

در صورتي كه طلاق غير مدخوله باشد و زوجه باكره باشد.

در صورتي كه پس از طلاق متقاضي ، ازدواج جديد خود را در يكي از دفاتر رسمي ازدواج به ثبت رساند. ‌

‌‌طبق ماده۳۳ قانون ثبت احوال و قوانين مربوط به آن افرادي كه به دنبال حذف واقعه ازدواج از شناسنامه خود هستند، مي‌توانند با ارائه مدارك لازم به اداره ثبت احوال كشور نسبت به اين موضوع اقدام نمايند.

براي اين كار متقاضي بايد اصل و يا كپي طلاق‌ نامه و همچنين دادنامه طلاق غير مدخوله را به اداره ثبت احوال و يا دفاتر دولت تحويل دهند و در ادامه براي درخواست صدور شناسنامه جديد اقدام كنند.

منظور از طلاق غيرمدخوله اين است كه در ايام ازدواج رابطه جنسي بين زوجين صورت نگرفته باشد و زن باكره باشد؛ همچنين زوجه موظف خواهد شد تا به دستور دادگاه به پزشكي قانوني مراجعه نمايد تا در صورت باكره بودن وي گواهي بكارت اخذ شود.

در صورتي كه طلاق پس از رابطه جنسي واقع شده باشد

اما  زوجين پس از ازدواج مجدد و ثبت آن در دفاتر رسمي ازدواج مي‌توانند با ارائه مدارك ازدواج جديد و ثبت آن در شناسنامه به دفاتر ثبت احوال يا دفاتر خدمات دولتي مراجعه و درخواست حذف نام همسر سابق را بدهند.

با اشاره به نام همسر دوم اين‌گونه برداشت مي‌شود كه شخص فقط در ازدواج دوم مي‌تواند اين كار را انجام دهد اما با توجه به نقص اين قانون احتمال مي‌رود استفاده از اين تبصره در ازدواج‌هاي بعدي نيز امكان‌پذير باشد.

اگر همسر فردي فوت كند، در صورت ثبت شدن ازدواج، فرد مي‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به حذف نام همسر فوت شده از شناسنامه‌اش اقدام و نام همسر فوت شده را حذف كند و نكته قابل توجه در اين بين اين است كه در قانون اشاره‌اي به فرزندان نشده است، چه بسا مطابق اطلاق مقرره فوق حذف نام زن يا مرد از شناسنامه ديگري يا خود حتي در صورت وجود فرزند نيز امكان‌پذير خواهد بود، هرچند كه نام پدر يا مادر در شناسنامه فرزندان درج خواهد شد. ‌

همچنين حذف نام فرزند از شناسنامه ممكن نمي‌باشد. ‌

‌‌اطلاعات ازدواج و طلاق هر فردي با هر تعداد كه باشد در سامانه سازمان ثبت احوال موجود است و حتي با حذف آن از شناسنامه نيز از اين سامانه پاك نخواهد شد. ‌

 

آيا مي شود بعد از طلاق اسم همسر را از شناسنامه پاك كرد؟

۱۵ بازديد

بسياري از عزيزاني كه در كشور ما هستند اين سوال برايشان به وجود مي آيد كه بعد از جدايي ميتوان اسم همسر را از شناسنامه شان حذف كنند يا خير؟ در پاسخ به اين سوال بايد گفت كه

قانون كشور ما اين امكان را براي ما پيش بيني و فراهم كرده است كه بعد از طلاق و جدايي ميتوان اسم همسر را از شناسنامه پاك كرد

پس در همين اول اين نكته را به شما گفتيم كه مي شود اين كار را انجام داد اما چگونه ؟

دو شرط براي حذف نام همسر در نظر گرفته شده است كه اين شروط عبارتند از:

در صورتي كه طلاق غيرمدخوله شناخته شود.

 

 

شرط ديگر اين مي باشد كه در صورتي كه پس از طلاق متقاضي ، ازدواج جديد خود را در يكي از دفاتر رسمي ازدواج به ثبت رساند. ‌

‌‌طبق ماده۳۳ قانون ثبت احوال و قوانين مربوط به آن افرادي كه به دنبال حذف واقعه ازدواج از شناسنامه خود هستند، مي‌توانند با ارائه مدارك لازم به اداره ثبت احوال كشور نسبت به اين موضوع اقدام نمايند.

براي اين كار متقاضي بايد اصل و يا كپي طلاق‌ نامه و همچنين دادنامه طلاق غير مدخوله را به اداره ثبت احوال و و يا اين كه دفاتر دولتي تحويل دهند و در ادامه براي درخواست صدور شناسنامه جديد اقدام كنند.

منظور از طلاق غيرمدخوله اين مي باشد كه در ايام ازدواج رابطه جنسي بين زوجين صورت نگرفته باشد و زن باكره باشد؛ همچنين زوجه موظف خواهد شد تا به دستور دادگاه به پزشكي قانوني مراجعه نمايد تا در صورت باكره بودن وي گواهي بكارت اخذ شود.

در صورتي كه طلاق پس از رابطه جنسي واقع شده باشد زوجين پس از ازدواج مجدد و ثبت آن در دفاتر رسمي ازدواج مي‌توانند با ارائه مدارك ازدواج جديد و ثبت آن در شناسنامه به دفاتر ثبت احوال يا دفاتر خدمات دولتي مراجعه و درخواست حذف نام همسر سابق را بدهند.

با اشاره به نام همسر دوم به اين صورت برداشت مي شود كه شخص فقط در ازدواج دوم مي‌تواند اين كار را انجام دهد اما با توجه به نقص اين قانون احتمال مي‌رود استفاده از اين تبصره در ازدواج‌هاي بعدي نيز امكان‌پذير باشد.

اگر همسر فردي فوت كند و از اين دنيا برود و دار فاني را وداع بگويد، در صورت ثبت شدن ازدواج، فرد مي‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به حذف نام همسر فوت شده از شناسنامهاش اقدام و نام همسر فوت شده را حذف كند و نكته قابل توجه در اين بين اين است كه در قانون اشاره‌اي به فرزندان نشده است، چه بسا مطابق اطلاق مقرره فوق حذف نام زن يا مرد از شناسنامه ديگري يا خود حتي در صورت وجود فرزند نيز امكان‌پذير خواهد بود، هرچند كه نام پدر يا مادر در شناسنامه فرزندان درج خواهد شد. ‌

و بايد اين نكته را خدمتتان عرض كنيم كه حف نام فرزندان از شناسنامه غير ممكن مي باشد.

‌‌اطلاعات ازدواج و طلاق هر فردي با هر تعداد كه باشد در سامانه سازمان ثبت احوال موجود است و حتي با حذف آن از شناسنامه نيز از اين سامانه پاك نخواهد شد.

حذف نام همسر قبلي از شناسنامه پس از طلاق، دغدغه خيلي از مردان و زناني مي باشد كه طلاق گرفته اند و تمايل دارند در شناسنامه ايشان نامي از همسر سابق و طلاق و ازدواج قبلي نباشد.

تنها قانون حذف نام همسر سابق از شناسنامه ماده ۳۳ قانون ثبت احوال مي شود كه مقرر داشته است:

« كليه وقايع ازدواج و طلاق يا مرگ زوج يا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نكاح بايد در دفاتر ثبت كل وقايع ثبت شود ولي در شناسنامه به شرح ذيل انعكاس خواهد يافت:

در المثني شناسنامه مرد يا زن آخرين نكاح و طلاق و يا بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج كه به قوت خود باقي است منعكس خواهد شد.

ازدواج و طلاق غير مدخوله در المثناي شناسنامه درج نخواهد شد.»

همانطور كه ملاحظه فرموديد فقط زن و شوهراني كه بين ايشان نزديكي واقع نشده باشد پس از طلاق مي توانند در شناسنامه المثني نام همسر قبلي و ازدواج و طلاق مربوط به آن را از بين ببرند.

اما علي رغم اطلاق ماده قانوني مذكور كه شامل مردان و زنان مي شود، سازمان ثبت احوال در بخش نامه ۴۳۲۰/۱ مورخ ۱۳۷۰/۱۰/۱۴ فقط در المثناي شناسنامه زن در صورت مدخوله نبودن، ازدواج و طلاق سابق را حذف مي كرد و اگر زوج براي تعويض شناسنامه به استناد حكم دادگاه مراجعه مي كرد درخواست او را نمي پذيرفتند اما اين بخش نامه بر طبق دادنامه شماره ۱۸۳ مورخ ۸۱/۶/۱۰ هيات عمومي ديوان عدالت اداري ابطال گرديده است.

متن راي هيات عمومي ديوان چنين است: «حكم مقرر در قسمت آخر ماده ۳۳ قانون ثبت احوال كشور كه علي رغم عموم و اطلاق حكم مقنن عدم درج ازدواج و طلاق غير مدخوله در المثناي شناسنامه زوجين است.

پس مفاد بخشنامه به شماره ۴۳۲۰/۱ مورخ ۱۳۷۰/۱۰/۱۴ سازمان ثبت احوال كشور كه علي رغم عموم و طلاق حكم مقنن عدم درج ازدواج و طلاق غير مدخوله را منحصرا در المثني شناسنامه زوجه پذيرفته و در نتيجه دايره مشمول قانون را محدود و تضييق كرده است، خلاف قانون تشخيص داده مي شود و بر تجويز قسمت دوم ماده ۲۵ قانون ديوان عدالت اداري ابطال مي گردد.»

بنابراين پس از اين راي هيات عمومي ديوان عدالت اداري در صورتي كه زن غير مدخوله باشد و طلاق به آن شرايط صادر شود مرد نيز مي تواند با دريافت شناسنامه المثني نام همسر قبلي و طلاق ثبت شده را از شناسنامه حذف نمايد.

سوالي كه مطرح مي شود اين است كه منظور از غير مدخوله صرفا دوشيزه (باكره) است؟

 اگر زن قبلا ازدواج داشته است و طلاق گرفته است ولي در ازدواج دوم تا قبل از نزديكي با شوهر كار زوجين به طلاق برسد، مي تواند از اين ماده قانوني استفاده كند؟

به نظر مي رسد جواب اين سوال مثبت باشد اگر زوجين در اين مسئله توافق داشته باشند كه زناشويي بين ايشان واقع نشده است و بدان اقرار كنند زوجه در اين ازدواج غير مدخوله محسوب مي شود و زوجين به اين طريق مي توانند از اداره ثبت تقاضاي شناسنامه المثني بدون درج ازدواج و طلاق قبلي كنند.

توجه داشته باشيد در صورتي مي توان تعويض شناسنامه بعد از طلاق توافقي را درخواست كرد كه يا دوشيزه باكره باشد و يا در راي دادگاه منعكس شده باشد كه زوجه باكره مي باشد و طلاق بائن است.