يكي ديگر از تفاوتهاي صيغه و ازدواج دائم لزوم تعيين مهريه در هنگام عقد است.
در عقد دائم دو طرف ميتوانند تعيين مهريه را به بعد از عقد موكول كنند و با نامعلوم بودن ميزان مهريه نيز ميتوان خطبه عقد را جاري كرد و رابطه محرميت و زوجيت برقرار ميشود، اما در عقد موقت در هنگام عقد بايد ميزان مهريه معلوم باشد و بدون تعيين ميزان آن، خطبه عقدي كه جاري مي شود، باطل است.
صيغه
مطابق با قانون ايران، دو نوع ازدواج شرعي و قانوني محسوب ميشود؛ ازدواج دائم و ازدواج موقت، كه در اصل حكم با يكديگر مشترك هستند و در مواردي انگشتشمار با يكديگر تفاوت دارند.
در اين مطلب به بررسي تفاوتهاي ازدواج دائم و موقت يا به عبارت عاميانه “صيغه” ميپردازيم.
تعريف عقد موقت يا نكاح منقطع يا متعه
مطابق با ماده ۱۰۷۵ قانون مدني: نكاح وقتي منقطع است كه براي مدت معيني واقع شده باشد.
همانطور كه از نامگذاري اين ازدواج مشخص است، بر خلاف ازدواج دائم، صيغه براي مدت مشخصي ايجاد ميشود و با پايان يافتن مدت زماني كه دو طرف مشخص كردهاند، خودبهخود رابطه زوجيت بين زن و مرد تمام ميشود.
شايان ذكر است كه فقط تعيين زمان كلي براي ازدواج موقت كفايت نميكند و حتما بايد به صورت دقيق مشخص شود، به عنوان مثال بايد قيد شود كه براي مدت دو سال از تاريخ عقد.
تفاوت هاي صيغه با ازدواج دائم
موضوع تعيين مدت در عقد موقت بسيار اهميت دارد.
در قانون صراحتي مبني بر اينكه عدم ذكر مدت در ازدواج موقت باعث باطل شدن عقد است وجود ندارد و عقيده غالب بر اين است كه عدم ذكر مدت در ازدواج، باعث باطل شدن عقد نيست و در نتيجه، ازدواج دائم محسوب ميشود.
بنابراين اولين تفاوت عقد موقت با دائم همين موضوع مدت و اهميت آن است كه در عقد دائم اصلا موضوعيت ندارد و عقد به قصد مادامالعمر بودن و تمام نشدن ايجاد ميشود.
ماده ۱۰۹۵ قانون مدني: در ازدواج موقت، عدم تعيين مهريه موجب باطل شدن ازدواج است.
يكي ديگر از تفاوتهاي صيغه و ازدواج دائم، لزوم تعيين مهريه در هنگام عقد است.
در عقد دائم دو طرف ميتوانند تعيين مهريه را به بعد از عقد موكول كنند و با نامعلوم بودن ميزان مهريه نيز ميتوان خطبه عقد را جاري كرد و رابطه محرميت و زوجيت برقرار ميشود، اما در عقد موقت در هنگام عقد بايد ميزان مهريه معلوم باشد و بدون تعيين ميزان آن، خطبه عقدي كه جاري مي شود، باطل است.
شرايطي كه مهريه بايد داشته باشد، مانند همان شرايط مهريه در عقد دائم است.
نكته قابل توجه ايناست كه آنچه در عقد موقت شرط است، تعيين ميزان مهريه در هنگام عقد است و نه پرداخت آن؛ يعني مرد بعد از عقد و زمانيكه زن مهر خود را مطالبه كرد، ميتواند مهريه را پرداخت كند.
در ازدواج دائم نفقه زن به عهده مرد است اما در ازدواج موقت، همانطور كه قانون تاكيد كرده است، مرد الزامي به پرداخت نفقه ندارد، مگر اينكه به عنوان شرط ضمن عقد مطرح شود يا دو طرف بر اساس اين موضوع عقد را جاري كنند.
نيازي به ثبت ازدواج موقت نيست.
در عقد دائم مرد موظف است كه عقد را ثبت كند و در صورت عدم ثبت به مجازاتي كه در متن قانون ذكر شده است محكوم مي شود، اما در مورد صيغه، الزامي به ثبت آن نيست، مگر در سه مورد زير كه در صورت عدم ثبت ازدواج، مرد به مجازات محكوم مي شود:
باردار شدن زن
توافق طرفين
شرط ضمن عقد
تفاوت آخر اين دو ازدواج در نگه داشتن عده است ( عده، به مدتي گفته ميشود كه زن بايد براي ازدواج مجدد صبر كند).
در عقد دائم عده، سه طهر است؛ اما در مورد صيغه، عدهاي كه زن بايد نگه دارد، دو طهر است (طهر به معني پاك شدن از عادت ماهانه است).
ضمنا، اين شرايط مربوط به وقتي است كه زن باردار نباشد.